Szanowny Towarzyszu Sekretarzu,

duży niepokój wśród aktywu związkowego wzbudził ostatnio powrót w wielu dyskusjach i wystąpieniach, w tym i oficjalnych, problemu pluralizmu związkowego. Kolejny raz, po wydarzeniach związanych z falą strajków na przełomie kwietnia i maja, rozważa się postulaty powołania drugich związków zawodowych w zakładach pracy. Zbiega się to z mocnym zaakcentowaniem tej sprawy przez MKWZZ i ŚKP, które to międzynarodowe centrale związkowe wręcz żądają przywrócenia b. „Solidarności”, stawiając to jako warunek uznania odrodzonych związków zawodowych. Sytuacja ta tym bardziej bulwersuje działaczy klasowych związków zawodowych, że spotykamy się z niebezpiecznymi, naszym zdaniem, dywagacjami na ten temat niektórych polityków. Również czasami reakcje pewnych przedstawicieli administracji różnych szczebli niejako współbrzmią nam z tymi postulatami.

Zdajemy sobie sprawę, że decydującym rozstrzygnięciem miejsca, charakteru i formuły odrodzonych związków zawodowych są ustalenia ustawy, decyzje X Plenum KC i X Zjazdu PZPR. Są one mocno akcentowane przez Towarzysza Sekretarza. Jednakże niepokoją nas takie zjawiska, jak kokietowanie działaczy tzw. „podziemnych związków zawodowych”, bo tak można ocenić negocjacje z nielegalnymi komitetami strajkowymi, bez udziału legalnych związków zawodowych, co miało miejsce w zakładach pracy. Tak też została odebrana propozycja spotkania wicepremiera Sadowskiego z L. Wałęsą. O czym mogłaby toczyć [się] ta rozmowa? Przecież nie o rozwiązaniu problemów ekonomicznych załogi stoczni, a jeśli tak, to dlaczego bez związku zawodowego, który działa w niej legalnie?

Warszawa, 30 maja

W miarę upływu czasu można było dostrzec miażdżącą przewagę Wałęsy. Był opanowany, składnie mówił, używał chwytliwych, przekonujących argumentów. Miodowicz mógł na wiele z nich odpowiedzieć, ale nie uczynił tego. Cały czas był w defensywie i w zasadzie ciągle wracał do jednej myśli – w jednym zakładzie pracy musi być jeden związek zawodowy. Nie ulega wątpliwości, że po tej debacie pozycja Wałęsy w Polsce bardzo się umocni. Właściwie trudno będzie przekonać kogokolwiek, dlaczego nie godzimy się na uznanie „S”. [...]

Po audycji zadzwoniłem do W[ojciecha] J[aruzelskiego]. Był wściekły. [...] W istocie rzeczy, Miodowicz stworzył nową sytuację polityczną w kraju.

Warszawa, 30 listopada

Do spotkania z Miodowiczem przygotowywałem się bardzo gruntownie, wiedząc, że mój przeciwnik liczy — jak to potem przyznał w wywiadach — na „słabszą dyspozycję intelektualną pana Wałęsy”. [...]

Osiem godzin przed wejściem do studia spotkałem się z zacnym gronem osób, które pomogły mi zebrać myśli i rozkręcić się psychicznie. Byli wśród nich Jacek Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, Andrzej Wielowieyski, Adam Michnik, Bronisław Geremek, Janusz Onyszkiewicz... Zaproszono także redaktora Andrzeja Bobera (wyrzuconego z telewizji w stanie wojennym), który dał mi szereg fachowych porad dotyczących postępowania na planie, w świetle jupiterów. [...]

Kiedy wchodziliśmy już obaj do studia, poczułem się niczym zawodowy bokser przed walką o mistrzostwo świata, dlatego nagle wycedziłem przez zęby: „Zniszczę pana!”. Miodowicz spojrzał na mnie zdezorientowany, ale już obsługa telewizyjna zaczęła nas musztrować i ustawiać do świateł.

Warszawa, 30 listopada

Całkowicie zrujnowany został dotychczasowy stereotyp osobowości Wałęsy lansowany przez partyjną propagandę. Dla wielu członków PZPR może się to okazać prawdziwym szokiem. W znacznej skali wystąpić mogą oskarżenia wobec kierownictwa partii i aparatu propagandowego o oszukiwanie członków partii.

Wałęsa zaprezentował się jako polityk dużej miary, posiadający jasną i przekonującą wizję przyszłości kraju. Okazał się człowiekiem o nastawieniu konstruktywnym, kierującym się wolą rzeczywistego dialogu i porozumienia.

Warszawa, 1 grudnia  

Wczoraj przed kamerami TV odbyła się (zapowiadana i poprzedzona hałaśliwą propagandą reżymowych związków zawodowych, których od 25 do 27 listopada miały swój szumny Zjazd) rozmowa Lecha Wałęsy z przewodniczącym OPZZ Alfredem Miodowiczem. [...]

[Wałęsa] mówił z przekonaniem, płynnie, szczerze, serdecznie, jak prawdziwy trybun ludowy, zyskując z miejsca przewagę nad bezbarwnym i nieruchomym Miodowiczem. [...] „Polacy są źle rządzeni, musimy wreszcie skończyć ze stalinizmem, bo jesteśmy w tyle za Europą”. [...] „Niechże władza nie boi się swojego ludu”. [...] „Będę walczył o „Solidarność” w niedoli, w pracy, dla kraju, dla idei naszych ojców, dla dobra moich dzieci”. [...]

Tak dzielnie rzucał prawdę w oczy nasz bojowy Lechu, ciesząc serce jego zwolenników. Pokonał reżymową kukłę na całej linii, co podkreślają już rozgłośnie zagraniczne, a także robotnicy w wielu zakładach. Pokazane dziś w TV tłumy przechodniów na ulicach oglądające przebieg rozmowy przed sklepami ze sprzętem elektrycznym i w fabrykach, przy pracy na drugą zmianę. Lech odniósł pierwsze zwycięstwo, ale reżymowcy zrobią wszystko, by tego nie uznać, to pewne.

Warszawa, 1 grudnia

Wałęsa zaprezentował się jako polityk dużej miary, posiadający jasną i przekonującą wizję przyszłości kraju. Okazał się człowiekiem o nastawieniu konstruktywnym, kierującym się wolą rzeczywistego dialogu i porozumienia. W zestawieniu z czarno-białym schematem lansowanym przez propagandę oficjalną bardzo korzystnie wypadły jego osobiste walory —
wiara i przekonanie w słuszność głoszonych haseł, sprawność intelektualna, kultura osobista i dyscyplina słowa. Hasła Wałęsy argumentowane były jasno i w sposób trafiający do przekonania społeczeństwa. Wałęsa istotnie podważył wiarygodność kierownictwa OPZZ i samego Miodowicza jako rzeczników interesów ludzi pracy. [...] Wałęsa niezwykle sugestywnie i zręcznie rozegrał „kartę radziecką”. Odwołanie się do postępów pierestrojki i reform na Węgrzech pozwoliło mu utrzymać koncepcję „Solidarności” w szeroko rozumianej płaszczyźnie realnego socjalizmu.

Warszawa, 1 grudnia

Sprawa ciągle sprowadza się do „Solidarności”. […] i dlatego jeśli już mówimy o tej rozmowie nieszczęsnej, to ona jednak wyrządziła pod tym względem wielkie szkody. Gwałtownie nastąpił przyrost tych, którzy uważają, że „Solidarność” trzeba zalegalizować. […] te dwie sprawy, że „Solidarności” nie ma się co bać, bo właściwie ona tylko tutaj pomoże, bo przecież pluralizm [jest] na całym świecie i tam, gdzie ten świat dobrze prosperuje, to dlaczego u nas nie? i po drugie, ten Wałęsa to mądry człowiek, poważny, odpowiedzialny. To są dwie główne rzeczy, wszystkie inne nie mają większego znaczenia. Zmienił się wizerunek Wałęsy i zmieniło się podejście do „Solidarności”.

Warszawa, 5 grudnia

Wszyscy jesteśmy zgodni, że poprzemy naszego Generała [...]. Jak przerżniemy tę ostatnią redutę, ostatnią, którą mamy, to możemy się szykować do stanu wojennego od razu. Od razu. [...] Po prostu ten kraj nie wytrzyma takich ciosów, żeby ktoś wygrał i nie chce rządzić, ten, co nie wygrał, chce rządzić, a ten, co ma być prezydentem, nie chce być prezydentem.

Warszawa, 11 czerwca